Hoogsensitief
Toen ik jaren geleden voor het eerste de term HSP (Hoog Sensitief Persoon) hoorde herkende ik daar meteen één en ander in. Kort samengevat is een HSP “iemand die gevoeliger is voor indrukken en prikkels van de buitenwereld dan gemiddeld. Hij of zij neemt subtielere nuances waar in bv. de lichaamstaal en stemmingen van anderen, is gevoeliger voor licht, geuren en geluiden, enz…. Een HSP raakt daardoor sneller overprikkeld en heeft de behoefte zich terug te trekken op zichzelf” (bron: www.hspvlaanderen.be). Wij wil kan hier een zelftest doen.
Zoveel mensen, zoveel persoonlijkheden
Alhoewel ik mezelf herken in een aantal eigenschappen van de HSP zijn er ook dingen die ik niet herken, vond ik altijd dat er een aantal tegenstrijdigheden zaten in mijzelf, en leek ik soms zelfs net het tegenovergestelde te doen dan wat je zou verwachten van een HSP. Vooral in de manier waarop ik omga met verandering ben ik een atypische HSP. Over die tegenstrijdigheden schreef ik eerder al eens een blogpost. Ik blijk zowel talent te hebben voor overprikkeling als voor onderprikkeling, dat leek in eerste instantie vreemd.
Ben ik een HSS?
Toen ontdekte ik dat er ook zoiets is als de HSS HSP (High Sensation Seeking HSP). Zo’n 30 % van de HSP’s zou ook HSS zijn. Maar wat is dat nu precies? En zou ik mezelf omschrijven als HSS?
Ik vond er tot nu toe niet zo veel informatie over en besloot het enige boek dat ik kon vinden dat echt aan dit onderwerp is gewijd te lezen: “Thrill, The High Sensation Seeking Highly Sensitive Person” van Tracy M Cooper. Ik las het boek niet om per se de vraag of ik een HSS ben te beantwoorden, maar vooral om de verschillende, tegenstrijdige dingen die aan mij lijken te trekken beter te begrijpen.
De voornaamste vraag die ik mezelf momenteel stel is of ik door te zorgen voor mijn HSP-kant mijn HSS-kant niet verwaarloos. Er zijn namelijk periodes in mijn leven geweest wanneer één van de twee meer de overhand kreeg. Tijdens de periodes waarin dat de HSP-kant is ben ik rustiger. In de periodes waarin dat de HSS-kant is krijg ik meer het gevoel dat ik leef. De laatste jaren zorg ik steeds beter voor mijn HSP-kant maar vraag ik mij af of ik daardoor mijn HSS-kant niet onderdruk en verwaarloos.
De 4 aspecten van High Sensation Seeking
Ik stelde mij bij de term High Sensation Seeker altijd iemand voor die voortdurend op zoek gaat naar adrenalinekicks, het avontuurlijke, bungeejumpende, extreme sporten beoefenende type. Hoewel ik wel een beetje wordt aangetrokken door avontuur is dat niet wie ik ben. Ik vond online wel eens een zelftest maar die zorgde voor verwarring. Niet alleen zijn er bepaalde aspecten van HSS waar ik mezelf niet in herken. Hoe hoog ik scoor hangt ook erg af van het moment waarop ik de test invul.
Het boek bracht meer duidelijkheid en heeft het over vier aspecten van HSS:
- Zin voor sensatie en avontuur
- Hang naar nieuwe ervaringen en vernieuwing
- Ontremming
- Vatbaarheid voor verveling
Hier vind je een test (in het Engels) die een opsplitsing maakt tussen de verschillende aspecten.
Resultaat van de test
Op het eerste aspect (zin voor avontuur) scoor ik vrij hoog maar twijfel ik telkens wel bij het antwoorden. Lijkt het me leuk om eens te gaan parachutespringen? Ja. Houdt de vrees dat ik daar misselijk van zou worden (gevoelige evenwichtsorganen) mij tegen? Ja. Verwacht ik dat als ik daarboven ben ik mij ga afvragen waarom ik er aan ben begonnen? De kans is groot. Maar zou ik het toch misschien wel willen proberen? Ik denk het wel. Dus ja.. een twijfelgeval.
Over het tweede aspect (gericht op nieuwe ervaringen) is er weinig twijfel. Dit is wie ik ben. Nieuwe dingen ontdekken is essentieel om mij mentaal gezond te houden. Teveel routine en altijd hetzelfde is voor mij een nachtmerrie.
Aspect 3 (ontremming) is de neiging om nieuwe ervaringen op te willen doen door gebruik van alcohol of andere drugs, illegale praktijken, het overtreden van sociaal geaccepteerd gedrag,.. Mijn score hierop is erg laag. Hierin herken ik weinig van mezelf.
Op aspect 4 (vatbaarheid voor verveling) scoor ik opnieuw hoger. Als ik in het boek de ervaringen lees van een paar geïnterviewden concludeer ik dat het bij mij eigenlijk nog wel meevalt. Maar toch. Ik heb een sterk vermoeden dat ik meer vatbaar ben voor verveling dan de meeste mensen.
Heb ik iets geleerd over mezelf?
Zonder een etiket op mezelf te willen kleven denk ik wel dat ik op zijn minst trekken heb van de HSP en de HSS. Op de vraag of ik de ene verwaarloos door voor de andere te zorgen heb ik niet echt een antwoord gevonden.
In het boek wordt wel aangehaald dat kenmerken van HSS afnemen met ouder worden (met uitzondering van de vatbaarheid voor verveling die stabiel blijft) en dat hooggevoeligheid met de leeftijd toeneemt. Op basis daarvan lijkt de grotere zorg voor mijn sensitieve kant dus niet zo onlogisch.
Is HSS = extravertie?
Ik las tijdens mijn zoektocht naar meer informatie over HSS in twee Nederlandstalige artikels online dat een HSS HSP hetzelfde is als een extraverte HSP. Dat bracht mij in verwarring en op basis van wat ik verder heb gelezen over het onderwerp klopt het volgens mij niet. Er zijn extraverte HSP’s en sommigen onder hen zullen ook wel HSS zijn. Maar het ene is niet hetzelfde als het andere.
Afbeelding van Denise Husted via Pixabay
..
Van HSS had ik nog nooit gehoord, maar ik herken mezelf er niet in :-). HSP, dat ben ik dan weer wel; dat denk ik sinds ik 21 ben en een vriend mij daarop wees. Ik hoorde enkele weken terug van mijn baas dat zijn vrouw een officiële diagnose heeft gekregen, en ik moet hem eens vragen waar ze daarvoor naartoe is gegaan. Maar eigenlijk maakt het ook niet zo veel uit, want veel verandert dat er natuurlijk niet aan 🙂
Nee, inderdaad. Misschien dat het in sommige gevallen nuttig is om een echte diagnose te krijgen, maar uiteindelijk moet je er toch vooral zelf rekening mee houden. Momenteel hoeft dat voor mij niet, maar het is wel goed te beseffen dat je er rekening mee moet houden en fijn om te weten dat je niet de enige bent die op die manier op bepaalde dingen reageert.
In de loop der jaren heb ik gemerkt dat er best veel HSP’ers in mijn vrienden- en kennissenkring zitten. Het doet vooral deugd om te weten dat we niet alleen zijn, want dat dacht ik vroeger wel vaak: dat ik als enige ‘anders’ was 🙂
Interessant! Ik voelde me erdoor aangesproken en deed de test, maar het bleek toch niet zo op mij van toepassing. Ik merk trouwens zeker dat hsp zijn toeneemt met de leeftijd, ik moet vaker tijd nemen voor rust en om te ontprikkelen, anders komt het niet goed.
Ik ben ook niet zeker of het op mij helemaal van toepassing is. Ik merk dat trouwens ook wel, dat (nog) meer gevoelig worden met de leeftijd. Vroeger keek ik bv zonder probleem naar gewelddadige films (want ik wist toch dat het niet echt was), nu helpt dat niet meer. In het boek wordt ook aangehaald dat je met de leeftijd ook beter leert ermee om te gaan, wat dan weer een tegengewicht biedt.
Interessant! Ik had al wel van HSS gehoord en herkende mijzelf er wel in, maar had nog nooit een test gedaan. Bedankt dus om die link te delen! Ik scoor vooral heel hoog op zin voor avontuur en nieuwe ervaringen, maar heel weinig op verveling en ontremming, wat inderdaad wel klopt met hoe ik het zelf aanvoel. Of ik ook HSP ben, dat weet ik eigenlijk niet zo goed. In bepaalde aspecten herken ik mij héél erg (vb. gevoeligheid voor geluiden), in andere – die toch vaak als heel typisch gezien worden – dan weer niet (zoals het aanvoelen van hoe een ander zich voelt; dat kan ik wel bij mensen die ik goed ken, maar ’t is niet dat ik daar een “sixth sense” voor heb ofzo 🙂 ). Ik heb eigenlijk heel lang gedacht dat ik het niet was en dat de kenmerken die overeen kwamen aan mijn depressie te wijten waren, vooral dan omdat ik er als kind geen last van had. Maar recent besefte ik plots dat ik als kind eigenlijk wel heel veel tijd alleen had, omdat ik heel veel boeken las en dan dus alleen in een hoekje kroop ergens, weg van prikkels. Dus ja, dat ik dan de rest van de tijd wél prikkels kon verdragen, was dus misschien niet zozeer omdat ik er toen gewoon tegen kon (en dus geen HSP ben), maar omdat ik gewoon algemeen meer tijd voor mijzelf had. Dus ja, nu weet ik het niet zo goed 🙂 Wel heel herkenbaar hoe soms het ene deel, soms het andere de overhand heeft én hoe zo’n resultaten ook verschillen naargelang wanneer je het invult (vind ik er ook altijd zo moeilijk aan; op MBTI-testen ben ik al drie verschillende types geweest daardoor, wat het allemaal nogal ongeloofwaardig doet voelen 🙂 ).
Wat die prikkelgevoeligheid betreft merk ik dat veel ook afhangt van de kwaliteit van de prikkel. Zo ben ik heel gevoelig voor geluid en houd ik in veel omstandigheden niet van te veel volk en drukte, toch was Rock Werchter jarenlang voor mij zowat het hoogtepunt van het jaar, en kon ik daar een hele dag vooraan staan, tussen al het volk, te dicht bij de boxen. Ook als ik bv op reis ben merk ik het soms, dat mijn grens qua hoeveelheid prikkels die ik kan hebben plots verder ligt. Ik ben trouwens ook niet helemaal zeker of ik al dan niet HSS ben. Maar de theorie helpt mij wel om de tegenstrijdigheden in mijn eigen gedrag voor mezelf uit te leggen. Het helpt om in mijzelf die twee krachten te zien en te erkennen en mij voor te stellen dat HSP-Greet en HSS-Greet heel anders in het leven staan maar dat ze toch zullen moeten samenwerken als we ergens willen geraken :-). Misschien zou ik ze ook yin-Greet en yang-Greet kunnen noemen. Of komt die tegenstelling nog wel ergens anders vandaan. Of heeft iedereen dat en denk ik er gewoon teveel over na :-).
Haha, dat vraag ik mij soms ook af wanneer ik dingen analyseer: “overdenk ik het nu niet gewoon teveel” 🙂 Maar dan denk ik ook dat er nu eenmaal mensen zijn die van nature uit het hoe en waarom analyseren en dat ik er gewoon “zo eentje” ben. En jij dus blijkbaar ook 🙂
Heel herkenbaar trouwens ook, die hogere grens op reis en afhankelijk van de situatie (festivals zijn bij mij inderdaad ook minder een probleem, hoewel ik er zelden doe; de wereldexpo een paar jaar geleden was dan weer té).
Ik ben er inderdaad ook “zo eentje” :-).
Ik weet intussen ook een jaar of 11 dat ik een HSP ben. Ik heb daar een heel goed boek over gelezen, van Elaine Aaron. Zij heeft het ook over het type HSP dat jij hier vermeldt. Misschien interessant voor jou? Ik ben alvast geen HSS 😉
Ik heb een boek in huis van Elaine Aron. Jaren geleden gekocht en gelezen, en eigenlijk zou ik het nog eens terug moeten lezen, want ik ga nu waarschijnlijk anders om met mijn HSP-zijn dan toen.