Flashback naar de jaren ’80
Ik groei op in een dorp in de Kempen. De taakverdeling bij ons thuis is vrij standaard. Een vader die veel aan het werk is, en die zijn taken thuis beperkt tot klusjes in huis en werken in de tuin. Mijn moeder werkt deeltijds en neemt het overgrote deel van het huishouden voor haar rekening. Die taakverdeling is bij mijn vriendinnen thuis niet anders en lijkt op dat moment evident.
De jaren ’90
Ik krijg als meisje evenveel kansen om te gaan studeren en om een professionele carrière uit te bouwen als mijn broer (op zijn minst toch in theorie) . Ook dat is voor mij evident. Klassieke rollenpatronen zijn in mijn ogen iets voor de generaties voor mij, iets uit het verleden. Ik zou er zelf nooit deel van gaan uitmaken.
Fast forward naar 2019
B en ik zijn allebei sinds 1 januari zelfstandige in hoofdberoep. Wij maken op dat moment een aantal afspraken. Hij werkt (meer dan) voltijds en zorgt voor het grootste deel van ons gezamenlijk inkomen. Ik zorg ervoor dat alles in ons huishouden draait en neem ook de administratie van zijn zaak voor mijn rekening. We nemen ons voor om regelmatig samen een rustperiode in te plannen. Mijn bijberoep van zelfstandig massagetherapeute wordt mijn hoofdberoep, ook al is mijn inkomen hieruit eerder bescheiden. Ik bepaal zelf hoeveel en op welke uren ik werk en leg geen druk op mezelf wat omzetcijfers betreft. Dat geeft mij de mogelijkheid het huishouden te beschouwen als een deel van mijn dagtaak en niet als iets dat ik nog in mijn vrije tijd moet doen. Ik ben diegene die zorgt dat er eten in huis is, dat de was is gebeurd, de auto op tijd naar de keuring gaat en die allerhande brandjes blust.
En zo blijkt mijn eigen huishouden anno 2019 een taakverdeling te hebben die wel heel erg klassiek te noemen is. Het lijkt voor ons een logische constructie, opgezet zonder dat we beïnvloed werden door klassieke rollenpatronen. Ja, toch?
Onze eigen keuze?
Het is best mogelijk dat de situatie in de toekomst nog wel eens verandert, dat mijn ambities of die van B wijzigen waardoor we de dingen herbekijken. Maar ik moet zeggen dat deze situatie mij op dit moment wel bevalt. We hebben genoeg inkomsten, we doen allebei voor een groot deel de dingen die we graag doen en er is ademruimte. Ik heb een gevoel van vrijheid dat ik niet zou hebben als ik nog een job buitenshuis had. En ook niet als mijn agenda van ’s morgens tot ’s avonds vol zou staan met afspraken. Toch vermoed ik dat mijn 20-jarige zelf vreemd zou hebben opgekeken als ze had geweten dat het zo zou lopen. Ik heb een stukje van mijn onafhankelijkheid opgegeven. En ik heb af en toe de neiging om me te willen verantwoorden voor het feit dat ik als geëmancipeerde vrouw die keuze heb gemaakt.
Als ik om me heen kijk dan stel ik vast dat wij niet het enige heterokoppel zijn waar de klassieke rollenpatronen nog aanwezig zijn. Is dat omdat we dat zo zelf willen of omdat we het zo aangeleerd hebben gekregen? Ik wil graag geloven dat het bij ons net zo goed andersom had kunnen zijn. Ik de grootste kostwinner, B eindverantwoordelijke in ons huishouden. Maar is dat echt zo?
Interessante post! Ik zag bij mijn ouders thuis een heel klassiek rollenpatroon, waarbij mijn vader helemaal niets deed behalve gaan werken, zelfs de tuin is voor mijn mama. Ik heb me daar heel hard tegen afgezet en wilde zo niet worden. Ik sta er dan ook op dat de taken tussen de echtgenoot en ik eerlijk verdeeld worden. We werken ook allebei fulltime, dus dat is alleen maar logisch. Nu, iedereen moet dit uiteraard regelen naar eigen goeddunken, ieder zijn situatie is anders. In jouw situatie, begrijp ik de gekozen oplossing zeker. Toch merk ik nog vaak dat de vrouwen het merendeel van het huishoudelijk werk doen, ook als ze allebei evenveel buitenshuis werken. En daar word ik al eens boos van, soms lijkt de emancipatie weinig uitgehaald te hebben. Willen ze dat echt doen omdat ze het graag doen? Of menen ze dat te moeten doen omdat ze voelen dat ze dat als vrouw moeten doen? In het eerste geval, prima, in het tweede geval heb ik er veel meer moeite mee.
Ik volg je zeker. En ik verbaas mij erover hoe die rollenpatronen nog steeds zo ingebakken zitten in onze samenleving. Ik vind mijn situatie momenteel meer dan comfortabel, dus die hoeft voorlopig niet te veranderen. Ik heb in ons geval ook echt het gevoel dat het zo het best werkt en dan vraag ik mij toch af of dat komt door wie we zijn of door wat we (allebei, al heel ons leven) bewust of onbewust geleerd/rondom ons gezien hebben. Nature of nurture?
Ik zie inderdaad ook heel veel huishoudens waar de vrouw nog vooral opdraait voor het huishouden en dat dat vooral is in gezinnen waar beide partners ongeveer evenveel werken. Ik vrees dat emancipatie daar soms nog wat werk heeft.
In gezinnen waar (in samenspraak) de ene partner een veel meer veeleisende job heeft als de andere, is het de andere die het huishouden doet en daar ook zoals jij zelf voor kiest. Bij sommige vriendinnen komt het er op neer dat zij daarom voor het huishouden zorgen, maar ik heb er ook 2 andere waar de rollen omgekeerd zijn en dat ook geen probleem is.
Ik ben blij dat jij ook huishoudens kent waar de rollen omgekeerd zijn, want het valt mij op dat ik al lang moet nadenken om in mijn omgeving een voorbeeld te vinden van een koppel waar dat zo is. Vroeger dacht ik dat die evolutie veel sneller zou gaan, maar dan kijk ik rond mij en zie ik dat er wel iets is veranderd maar dat dat toch erg langzaam gaat.
Ik heb mij altijd zeer bevoorrecht gevoeld dat ik halftijds kon en mocht werken. Op die manier kon in grotendeels ons kind zelf opvoeden en ik vond het dan ook maar normaal dat ik het huishouden erbij deed (met een poetsvrouw 1x per week). Nu zijn we allebei op pensioen en automatisch worden de taken dan herverdeeld. Mijn man zal bv. al eens gemakkelijker de stofzuiger vastpakken dan ik. Ik kook altijd, want dat doe ik graag. Hij doet de tuin want dat doet hij graag. Als we maar overeen komen hé?!
Absoluut!
Hmm, moeilijke vraag. Ik denk dat traditionele rollenpatronen daar zeker nog een rol in spelen, want dat we anders al veel vaker gezinnen met thuisblijvende of deeltijds werkende vaders en voltijds werkende moeders zouden zien. Tegelijk hoeft natuurlijk ook niet elk gezin het anders te doen (het is niet omdat vrouwen mogen werken dat ze niet meer mogen thuis blijven), belangrijkste lijkt mij dat het – zoals bij jullie – een keuze van beide partners is. Dat jij je ok voelt bij (deelse) financiële afhankelijkheid en meer huishoudelijk werk, dat hij zich ok voelt bij meer financiële verantwoordelijkheid. En dat die rollen kunnen veranderen, al naargelang wat elke partner wilt.
Dat is waar. Dingen veranderen om per se in te gaan tegen hoe het traditioneel werd gedaan is ook geen goede zaak. Zolang we er maar voor zorgen dat wie het anders wil dat zonder problemen kan.
Bij ons is het ook eerder klassiek, maar het is een beetje zo gegroeid. In het begin dat we samen waren werkte ik – na enkele jaren ziekte – deeltijds, woonden we op een appartement en hadden we nog geen kindje. Het was toen evident dat ik het meeste op mij zou nemen. Ondertussen werk ik 4/5, hebben we een huis met tuin, én een drukke peuter. De meeste taken blijven nog zoals ze vroeger waren, en dat wordt de laatste tijd wel zwaar. Mijn man neemt nu enkele taken in de tuin over, maar leert me ook om af en toe iets minder precies te zijn en de boel de boel te laten. Niet makkelijk, voor iemand die alles graag op orde en proper heeft 🙂
Dat het zo gegroeid is, dat herken ik ook wel. Ik ben bij ons ook wel diegene die het snelst ziet dat het vuil is, rommelig is, wat er moet gebeuren.. En zo trek je ook wel taken naar je toe. Succes met het leren de boek de boel te laten :-)! Ik kan dat soms, en op andere momenten totaal niet.
Onbewust kopiëren we wat we kennen en wat we zien. Ik denk dus, dat die rollenpatronen nog wel een tijd in stand blijven en het nog wel eens een hele tijd kan duren totdat we écht bewuste keuzes maken in de taken en verantwoordelijkheden die we hebben.