Boze stiefmoeder of liefdevolle plusmoeder?

In de sprookjes uit mijn kindertijd was ze jaloers en slecht: de boze stiefmoeder. In het moderne sprookje van het perfecte nieuwe samengestelde gezin cijfert ze zich volledig weg voor haar nieuwe gezin, is ze liefdevol en geduldig: de ideale plusmoeder. De realiteit zal in de meeste gevallen wel ergens in het midden liggen.

Toen ik B leerde kennen zat zijn zoon in het eerste leerjaar, onlangs werd hij 18. Ik heb ondertussen dus wel wat jaren in de rol van stiefmoeder op de teller .

Die rol, die was/is mij zeker niet op het lijf geschreven. De ene dag ging het al vlotter dan de andere, maar ik heb er zeker mee geworsteld. In de beginperiode heb ik gegoogeld en gezocht maar opvallend weinig verhalen gevonden van vrouwen die in hetzelfde schuitje zaten. Ook zelf vond ik het niet evident om de frustraties die de kop opstaken uit te spreken en voor mezelf te erkennen. Er zijn ook zoveel verschillende situaties waardoor de verhalen die ik wel vond niet altijd helemaal herkenbaar waren.

De zoektocht naar de juiste invulling van een nieuwe rol

Mijn stiefzoon was/is een vrij rustig(e), meegaand(e), redelijk(e) kind/jong-volwassene. Waar ik mee heb geworsteld was dus geen onredelijk gedrag, was geen stiefkind dat mij op alle mogelijke manieren tegenwerkte. Mijn worsteling was er één van een rol waar ik mij niet in thuis voelde, van een band proberen op te bouwen maar niet genoeg raakvlakken vinden, van verwachtingen waarvan ik voelde/dacht dat de buitenwereld ze had en waar ik niet aan kon voldoen. Van drie verschillende persoonlijkheden met verschillende behoeften en verschillende rollen onder één dak.

Ik hoor wel eens dat een stiefouder weet waar hij/zij aan begint, maar ik denk dat ze in de meeste gevallen geen idee hebben. Ik heb gemerkt dat de keren waarop ik er eerlijk met mensen in een gelijkaardige situatie over sprak er meer herkenning bleek te zijn dan ik verwachtte. Dat het ook voor andere stief(plus)ouders niet zo eenvoudig is dan het uiterlijk lijkt.

Als ik eerlijk ben heb ik het stiefmoederschap vaak een ondankbare rol gevonden. Tijdens de moeilijkere periodes voelde het als een bodemloze put waar ik energie in stopte maar weinig voor terug kreeg.

Aanvaarden wat is

Ik heb met de jaren geleerd om er beter mee om te gaan. Door de situatie te aanvaarden zoals ze is/was. Door minder moeite te doen. Door afstand te nemen. Door beter voor mezelf te zorgen. Door, hoe moeilijk dat soms ook was, er open en eerlijk met B over te praten. Door mezelf ruimte te geven om te zijn wie ik ben. Door me niet meer schuldig te voelen over hoe ik me voel. Door milder te zijn.

Ik vind mijzelf niet echt een goede stiefmoeder, maar ik heb wel mijn best gedaan. Het is geen grote liefde tussen de stiefzoon en mij maar we kunnen door dezelfde deur. En dat is ook al iets.

Taboe

Deze post is voor alle stiefmoeders (en -vaders) die worstelen, die zoeken, die zich gefrustreerd voelen, die werkbare compromissen zoeken. Ik vond het jammer toen ik er aan begon dat ik weinig verhalen vond van vrouwen in dezelfde situatie. Daarom wil ik er nu wel gewoon eerlijk over bloggen, ook al treed ik liever niet te veel in detail.

Als ik er anoniem over had kunnen schrijven had ik dat al lang gedaan, maar hier kost het publiceren van deze post moeite. Omdat ik veel liever zou schrijven over hoe vlot en vanzelf wij met drie geëvolueerd zijn naar een hecht, liefdevol en mekaar moeiteloos aanvoelend team. Dat dat niet zo is voelt een beetje aan alsof ik heb gefaald.

Druk op onze relatie

Veel nieuw samengestelde gezinnen vallen opnieuw uit elkaar (volgens www.stiefmanagement.nl/ zou het gaan om 60 %). Ik ben blij en trots dat wij bij de 40 % horen die wel overleven, maar de cijfers verbazen mij niet echt. Ik ben vaak een beetje jaloers geweest op koppels die samen kinderen hebben, die met de opvoeding van hun kinderen een gemeenschappelijk project hebben, die samen beslissingen nemen over hun gezin en hun toekomst. Als nieuw samengesteld gezin ligt dat duidelijk anders, kan het ouderschap van één van (of allebei) de partners er net voor zorgen dat verschillen in de verf worden gezet en is er een ex-partner waar voortdurend rekening mee moet worden gehouden. (Al gaat het bijvoorbeeld maar om wanneer er op vakantie kan worden gegaan. Ik haatte het. En uiteraard is verhuizen naar een andere regio bij co-ouderschap ook veel moeilijker.)

Ik denk dat wij als koppel zeker fouten hebben gemaakt, de impact van sommige dingen niet goed hebben ingeschat, het mekaar op sommige momenten extra moeilijk gemaakt. Maar we zijn wel respectvol met mekaar blijven omgaan, met begrip voor mekaars situatie en gevoelens. En we zijn er als koppel uitgeraakt en erdoor gegroeid.

Meer info of hulp nodig?

Nar aanleiding van het schrijven van deze blogpost vond ik de website stiefmanagement, van Marike Smilde, die o.a. coaching en online trainingen voor stiefmoeders aanbiedt. Ook in Vlaanderen is er aangepaste hulp mogelijk, bij plusouderconsulenten.

Afbeelding van 3282700 via Pixabay

Ik werd vorige week alweer een jaartje ouder. Dichterbij de 50 dan bij de 40 nu. Erg vind ik het niet, wel een beetje raar. In mijn hoofd loop ik zo’n 10 jaar achter op mijn biologische leeftijd en ben ik nog een enthousiaste dertiger. Maar ik werd dus 45.

Goede voornemens zijn typisch iets voor 1 januari, maar eerlijk gezegd is januari (winter, koud, donker, korte dagen) voor mij zowat de slechtste periode van het jaar om een goed voornemen tot een succes te brengen. De wintermaanden zijn mijn seizoen niet. Als ik er in januari al in slaag om elke ochtend zonder te veel moeite uit mijn bed te stappen en de dag een beetje goedgezind door te komen ben ik al meer dan tevreden. Er is dan weinig draagkracht om daarnaast nog eens een betere versie van mezelf te worden.

De nazomer is dan weer wel mijn seizoen. En mijn verjaardag blijkt een veel beter moment van zelfreflectie dan het begin van een nieuw kalenderjaar. Ik ben dus klaar om Greet versie 45.0 te worden, een licht verbeterde versie van mezelf. Die heeft om te beginnen een nieuwe app op haar smartphone geïnstalleerd als hulp om zichzelf aan haar goede voornemens te herinneren en om zichzelf te motiveren. We zullen zien of het werkt. Na een paar dagen vind ik het nog een handig hulpmiddel. Echt evalueren doe ik pas als het nieuwe er wat af is.

Er is op een aantal vlakken een beetje schaafwerk. Waar wil ik aan werken?

Digitaal detoxen

Ik merk dat ik op sommige dagen de controle over de tijd die ik online doorbreng een beetje dreig kwijt te geraken. Ik wil daarom veel bewuster omgaan met die tijd. En hem beperken. Op veel vlakken is het internet natuurlijk een zegen. Maar dat internetgebruik komt met een heleboel verleidingen en risico’s. Ik merk al een tijdje dat ik naar de verkeerde kant dreig door te slaan. Daarbij is niet mijn smartphonegebruik het probleem, maar wel het gebruik van mijn laptop als ik thuis ben. En ik ben vaak thuis.

Ik was van plan mezelf een paar meetbare doelen op te leggen, maar dat blijk ik moeilijk te vinden. Uiteindelijk is vooral het subjectieve gevoel dat ik mijn internetgebruik onder controle heb van belang, dus laat ik maar eens beginnen met dat als criterium te nemen.

Om dit onderwerp wat meer uit te diepen ben ik trouwens het boek digitaal minimalisme van Cal Newport aan het lezen. Mogelijk pas ik mijn doelstellingen nog aan op basis van wat er in het boek te lezen valt.

Meer buiten komen

Ik werk thuis en ik ben daarnaast ook best wel graag thuis. Dat brengt het risico met zich mee dat ik te weinig buiten kom, te veel in mijn coconnetje zit en onderprikkeld geraak. Ik ga dus een tijdje wat meer moeite doen om activiteiten buitenshuis te plannen.

Focus op het positieve

Ik merk de laatste tijd weer dat ik te veel aandacht geef aan dingen die niet zijn gelopen zoals ik zou willen in plaats van aan de dingen waar ik wel tevreden over ben. Echt negatief ingesteld vind ik mezelf niet, maar soms hoor ik mezelf klagen en zagen over details. Het mag best wel wat positiever. Want in grote lijnen ben ik echt wel zeer tevreden en dankbaar voor het leven dat ik heb. Als ik mijn focus wat verleg naar positieve dingen merk ik meteen hoe groot de impact daarvan is.

De klassiekers

Nog een paar dingen die ik wil opvolgen omdat ze na een tijdje altijd weer verwateren: sporten, yoga, gezond eten en zelfmassage. Dat laatste is misschien niet zo’n klassieker. Zelfmassage helpt mij echt wel om vastzittende spieren los te maken. Het ideale hulpmiddel daarbij: een tennisbal.

Heb jij je internetgebruik perfect onder controle of zou wat digitaal detoxen wel nuttig zijn?

Ik merk dat wanneer wij iemand uit onze ruime omgeving vertellen dat wij volgend jaar verhuizen dat de meesten daar wat verbaasd op reageren. We wonen momenteel in een eigen huis waar we in 2011 verbouwingswerken aan hebben gedaan, dus waarom dan verhuizen? Ik heb het even samengevat.

Dat was altijd al het plan

We verhuizen natuurlijk niet omdát dat altijd al het plan was, maar het is wel zo. Toen ik B leerde kennen woonde hij al in het huis waar wij nu wonen. Zijn zoon ging naar de plaatselijke lagere school. De moeder van zijn zoon, met wie hij een co-ouderschapsregeling heeft, woont twee straten verder. Voor hem was verhuizen naar een locatie verder dan een paar kilometer van de huidige op dat moment eigenlijk zo goed als uitgesloten. Ik woonde in Mechelen en wist dus wat mijn keuzemogelijkheden waren: een lat-relatie of hem volgen. Ik koos voor optie twee. Buiten die praktische redenen om hier te blijven was B niet echt gehecht aan het dorp waar hij woonde. Wij wisten dus toen (en bespraken toen al) dat éénmaal de stiefzoon wat ouder was we waarschijnlijk zouden wegtrekken uit het dorp. Ons idee daarover is eigenlijk nooit veranderd. Aangezien je nooit weet wat de toekomst brengt heb ik dat bewust aan erg weinig mensen gecommuniceerd, waardoor de beslissing nu om te verhuizen voor velen nogal uit de lucht lijkt te komen vallen. Maar in de realiteit is er geen verhuis die langer op de planning heeft gestaan dan deze.

Wij zijn meer stadsmens dan dorpsmens

Wij zijn allebei opgegroeid in een dorp. Ik heb mijzelf nooit een dorpsmens gevonden en B eigenlijk ook niet. Mijn ideale woonplaats is één van volgende twee opties. Ofwel een plek echt midden in de natuur. In mijn hoofd stel ik mij daar op dit moment een vuurtoren bij voor op een klif, langs drie kanten omgeven door de zee, zonder directe buren (dat we nog niet lang terug zijn van Schotland speelt hierbij ongetwijfeld een rol :-)). Mogelijkheid twee is in (of dichtbij) de stad. Een huis in een dorp zou een compromis tussen die twee kunnen zijn maar dat is het voor mij niet. We verhuizen naar een huis vlakbij de stad (Antwerpen), met een meer en een grote rivier in de buurt.

Centrale ligging

De streek waar wij nu wonen is groen en leuk om te fietsen of te wandelen. Maar voor mij is het iets te afgelegen, al wonen wij zeker niet aan het einde van de wereld. Met de auto rijden in druk verkeer kost mij energie, op de bus zitten ook. Het dichtstbijzijnde station ligt op ongeveer 6 kilometer, maar daar stoppen maar 2 treinen per uur, tijdens het weekend zelfs maar één. Ik wou dus graag (opnieuw) in de buurt van een groot station wonen, zodat een aantal plekken gemakkelijker te bereiken zijn.

Werk?

Mensen die mij niet zo goed kennen veronderstellen nogal eens dat ik verhuis om dichter bij mijn werk te gaan wonen. Ik werk momenteel thuis dus dat is niet het geval. Of ik mijn massagepraktijk volledig verhuis of toch nog één (of meerdere) dag(en) per week hier in de buurt ga komen werken heb ik nog niet beslist. De klanten die ik hier achterlaat, daar heb ik het wel wat lastig mee. Er wordt wel eens gezegd dat een ondernemer de klanten krijgt die bij hem/haar passen, en dat klopt wel. Er zijn dus wel een aantal vaste klanten die ik zou missen. Anderzijds: er wonen vast ook fijne mensen in Antwerpen die een massage kunnen gebruiken.

B is zelfstandige en werkt niet op een vaste plaats. Voor zijn werksituatie zal onze verhuis vooral een voordeel zijn.

Verandering van omgeving

Veel Vlamingen lijken een huis te zoeken om de rest van hun leven in te blijven wonen. Ik ben daarin wat atypisch. Eigenlijk woon ik niet zo graag erg lang op dezelfde plaats. Ik woon hier nu meer dan 10 jaar en, ook al woon ik hier niet tegen mijn zin, dat is genoeg. Verhuizen is een gedoe maar ik kijk er wel naar uit om weer een nieuwe omgeving te hebben om te verkennen en een nieuw huis om in te richten.

Kleiner wonen

De stiefzoon is nu 18 jaar. Dat betekent dat hij binnenkort op eigen benen kan staan. We zochten een plek waar we ons thuis gaan voelen, waar we comfortabel kunnen wonen. We vinden daarnaast onze (financiële) vrijheid belangrijk en wilden ons geld niet investeren in een huis dat groter is dan wat we nodig hebben. Een minimalistische levensstijl lijkt steeds beter bij ons te passen. En een kleiner huis is natuurlijk ook beter voor onze ecologische voetafdruk. Ons toekomstige huis zal kleiner zijn dan het huis waar we nu wonen. Ik vermoed dat we dat het meest gaan voelen op het gebied van opbergruimte. We gaan dus goed moeten nadenken over wat we wel of niet meenemen naar onze nieuwe woonst. Dat is best wel spannend.

Het proces

Ik had op voorhand gedacht dat we in de loop van 2019 zouden verhuizen. Uiteindelijk kozen we niet voor de aankoop van een bestaand huis (zoals gepland) maar voor een nog te bouwen woning. Daardoor is de periode tussen onze beslissing en de uiteindelijke verhuis veel langer dan voorzien en kunnen we pas in het nieuwe huis in 2020. Ik vond dat een serieus nadeel. Ik merk wel dat ik nu het hele proces extra bewust beleef, elke stap, elke beslissing, elke verandering in onze toekomstige buurt, elke steen op de werf, elke keer ik weer een stukje van de buurt verken en mij voorstel hoe het zal zijn. Dat is op zich ook wel fijn. Anderzijds zorgt het er ook wel wat voor dat dingen op de planning blijven staan. Ons huis verkopen wordt nog een belangrijke stap, maar daar is het nu nog te vroeg voor.

Photo by rawpixel.com from Pexels